Choroby

Higiena i pilęgnowanie zwierząt || Higiena żywienia || Odkażanie || Apteczka hodowcy || Zwalcznie chorób zaraźliwych || Zwalczanie chorób nie zakażnych

Zwalczanie chorób zakżnych
Zwalczanie chorób u królików polega na zapobieganiu, a nie na leczeniu. Leczenie tych zwierząt jest na ogół trudne i przeważnie nieopłacalne. W praktyce lepiej poddać ubojowi zwierze, podejrzane o chorobę zakaźną, niż je leczyć. Zwierzęta szczególnie cenne można poddać leczeniu, które powinno odbywać się pod nadzorem weterynarza. Zwierzęta chore trzeba izolować od reszty stada. W przypadku padnięcia zwierzęcia należy je wysłać, w szczelnym opakowaniu, do wojewódzkiego zakładu higieny weterynaryjnej, w celu ustalenia przyczyny.
Przyczyną większości chorób jest nieprawidłowe żywienie i nieodpowiednie warunki utrzymania.
Rodzaje chorób zakaźnych królików:
- Paratyfus (salmoneloza) - atakuje najczęściej królik młode oraz źle żywione samice kotne. Objawami choroby są biegunka, a często też śluzowo-ropny wyciek z pochwy. Choroba ta jest nieuleczalna, dlatego też podejrzane o nią zwierzęta należy poddać ubojowi zarazki jej mogą przenosić myszy, szczury, świnie, gołębie i drób.
- Myksomatoza - jest chorobą wirusową o charakterze nowotworowym. Objawami jej są: obustronne zapalenie spojówek oraz powiek, które stopniowo ulegają obrzękowi do tego stopnia, że szpara powiekowa zamyka się prawie zupełnie a z oczu pojawia się wyciek ropny. Głowa królika obrzmiewa (puchlina) i przybiera charakterystyczny wygląd, przypominający głowę lwa. Śmierć królika następuje zwykle w ciągu 3 do 10 dni od wystąpienia pierwszych objawów. Choroba ta jest jedną z najgroźniejszych; o jej pojawieniu należy natychmiast zawiadomić powiatowego lekarza weterynarnego. Podłe królik trzeba spalić, a do czasu wygaśnięcia choroby nie wolno z królikarni wynosić ani zwierząt, ani pochodzącego z nich mięsa i skórek.
- Parchy - czyli strupień lub woszczyna, są pochodzenia grzybiczego i występują u królików najczęściej na głowie, uszach i kończynach. W miejscach zaatakowanych pojawią się najpierw szarożółte wilgotne strupki, które z czasem łączą się, tworząc duże, okrągłe strupy, wydające charakterystyczną woń, podobną do pleśni. Parchy są wynikiem rozwoju w skórze pasożytniczego grzyba, który na królika przenosi się od innych gryzoni, np.: od myszy. Leczenie parchów nie jest trudne. Strupy należy zmiękczyć wodą z szary mydłem lub olejem lnianym, a po ich zdjęciu zaatakowane miejsca smarować jodyną lub 10 % roztworem kwasu salicylowego, powtarzając ten zabieg aż do zupełnego wyleczenia zwierzęcia.
- Liszaj strzygący - podobnie jak parchy, jest pochodzenia grzybiczego; charakteryzuje go wypadanie włosów na różnych częściach ciała, najczęściej jednak na głowie i na karku. W miejscu wypadniętych włosów tworzą się niewielkie owalne łysiny pokryte łuskami lub strupami, które niekiedy ropieją. Leczenie polega na zwilżaniu zaatakowanych miejsc na skórze ciepłą wodą z szarym mydłem, a następnie, po oczyszczeniu na smarowaniu jodyną lub 10 % roztworem kwasu salicylowego.
- Ropowica -jest jedną z najczęsztrzych chorób zakaźnych występujących u królików. Wywołują ją bakterie (gronkowiec złocisty), przenikający do organizmu zwierzęcia przez różnego rodzaju rany i ukłucia przez owady. Objawy są następujące: ropne rozlane zapalenie skóry, ropna wysypka na skórze, surowiczny nieżyt nosa lub jak u samic karmiących ropne zapalenie gruczołu mlecznego.
- Zakaźne zapalenie mózgu - jest chorobą wirusową o przewlekłym przebiegu, kończąca się zawsze śmiercią królika. Objawami tej choroby są: brak apetytu, ospałość, przyspieszony oddech i tętno oraz wypadanie włosów; w okresie pełnego rozwoju choroby występuje drżenie głowy i mięśni, kurcze oraz zaburzenia ruchowe i porażenie (paraliż) kończyn. Zarazek najczęściej przenoszony jest przez myszy, szczury, psy i koty. Chore króliki lepiej ubić, aby nie dopuścić do przenoszenia się tej choroby na zwierzęta zdrowe. Po zlikwidowaniu jej obowiązuje staranne odkażenie klatek i sprzętu hodowlanego.
- Zakaźne zapalenie płuc - jest chorobą przejawiającą się w postaci nieżytu nosa, ze śluzowym lup ropnym wyciekiem. Królik nie leczony ginie zazwyczaj w ciągu 1 - 2 miesiąca. Przy lekkim przebiegu choroby wyleczenie jest możliwe przez zapewnienie dobrej karmy oraz, suchego, ciepłego i widnego pomieszczenia oraz zastosowanie leków z przepisu lekarza weterynaryjnego.
- Gruźlica - jest chorobą przewlekłą, którą królik zarażają się najczęściej od bydła i drobiu. Występuje u nich zwykle gruźlica płuc albo jelit. Chore zwierzę kaszle, traci apetyt, chudnie i wreście pada. Chorych królików nie leczy się lecz po stwierdzeni choroby poddaje ubojowi. Odkażenie klatek należy przeprowadzić według wskazówek lekarza weterynaryjnego.
- Gruźlica rzekoma- wywołuje w organizmie zwierzęcia zmiany podobne do zmian wywołanych gruźlicą właściwą. Podobne są również objawy tych dwóch chorób z tym że przy gruźlicy rzekomej często występuje jeszcze biegunka oraz sklejenie się powiek wydzieliną ropną. Chore zwierze pada po kilku dniach bądź też po kilku miesiącach (postać przewlekła). Chorych królików nie leczy się lecz natychmiast po rozpoznaniu choroby poddaje się ubojowi.
- Posocznica Krwiotoczna - jest dość częstą chorobą u królików; przebieg jej bywa ostry lub przewlekły. Zarażone zwierzęta tracą apetyt, są osowiałe, mają podwyższoną temperaturę, występuje wyciek ropny z nosa oraz biegunka. Przy ostrej postaci choroby śmierć zwierzęcia następuje w ciągu 12 godzin. Postać przewlekła nazywana jest często zakaźnym nieżytem nosa. Charakteryzuje ją wyciek śluzowo-ropny z nosa, powodujący często zatkanie go (zwierzęta usiłują wyczyścić nos przez pocieranie łapkami), Chorobę zwalcza się przez wybijanie chorych zwierząt, odkażanie klatek i poprawienie warunków utrzymania pozostałych zwierząt.
- Kiła (krętkowica) - występuje najczęściej na skutek zarażenia się królików w czasie krycia. Objawia się obrzękami i strupkami na zewnętrznych narządach płciowych (tak u samców, jak i samic), a często także wrzodami na uszach, nosie podbródku. Może mieć ona przebieg ostry lub przewlekły. Kiła u królików jest łatwa do wyleczenia, jeśli jest dostatecznie wcześnie rozpoznana; Leczenie prowadzi lekarz weterynaryjny.
- Tularemia- jest chorobą, którą mogą się zarazić także ludzie. Króliki zarażają się nią od innych gryzoni lub przez zakażoną karmę i wodę. Zarazki mogą przenosić także pasożyty skórne. Objawami choroby są: nieżyt nosa (katar), powiększone węzły chłonne oraz różnej wielkości podskórne ropnie. Przy sekcji padłych na tę chorobę królików stwierdza się czerwone plamki w wątrobie, nerkach i śledzionie. Króliki zapadłe na tę chorobę należy natychmiast wybijać, a zwłoki ich spalić lub oblane wapnem zakopać głęboko w ziemi. Zwalczanie tej choroby należy prowadzić ściśle według wskazówek lekarza weterynaryjnego.
Choroby pasożytnicze
- Kokcydioza (ziarniaczyca) - należy do najczęściej, występujących chorób pasożytniczych i królików. Przebieg jej może być ostry lub przewlekły. Chory króliki traci apetyt, ma wzdęcie żołądka , oddaje rzadki, cuchnący kał, jest osłabiony i osowiały; śmierć następuje po 4 -8 dniach (przebieg ostry) lub po 3 - 4 miesiącach (przebieg przewlekły). Po opanowaniu choroby należy dokładnie odkazić sprzęt i klatki, najlepiej przy użyciu płomienia lampy lutowniczej.
Przy kokcydiozie stosuje się zapobiegawczo i lecznico lek o nazwie Furacocid Trituratio . Zapobiegawczo podaje się 10 gram tego leku w 2 kilogramach paszy przez 21 - 28 dni, lecznico zaś 10 gram na 1 kilogram paszy przez 10 - 14 dni. W razie nieznacznej poprawy zdrowia zwierząt stosowanie leku przedłuża się o dalsze 10 - 14 dni. Leczenie ziariaczycy najlepiej przeprowadzić pod nadzorem lekarza weterynaryjnego
- Świerzb- występuje u królików w dwóch postaciach: jako świerzb uszu i świerzb głowy. Choroba ta łatwo przenosi się z jednego osobnika na drugiego. Przy obu jej postaciach powstają na skórę swędzące strupki, także zwierzę jest niespokojne drapie się i stopniowo staje się wycięczone. Królika leczy się przez kilkakrotne smarowanie zaatakowanych miejsc maścią kreolinową lub 5% roztworem wodnym kreoliny albo lizolu. Ponadto należy staranie odkażać klatki i często zmieniać ściółkę.
- Pasożyty skórne- takie jak wszy, pchły i kleszcze zwalcza się u królików podobnie jak u innych zwierząt, tj. przez częste nacieranie ich okrywy włosowej środkami owadobójczymi (w postaci proszku), takimi jak DDT, azotox i inne.
- Robaczyca - Jest chorobą występującą w skutek nadmiernego rozmnożenia się w narządach wewnętrznych (głównie w przewodzie pokarmowym) takich pasożytów jak: owsiki, węgorki, tasiemce oraz włośnie. Pasożytami tymi króliki zarażają się od innych zwierząt, np.: psów. Objawami choroby mogą być zaburzenia przewodu pokarmowego (rozwolnienie lub zaparcie), zmniejszenie apetytu, ogólne wychudzenie i osłabienia. Rozpoznanie choroby umożliwia laboratoryjne badanie kału zwierząt. Chore króliki lezy się zadając Antiverminę lub inne środki odrabaczające zalecone przez lekarza weterynaryjnego.
Autor: Marek Żyliński Rok powstania strony: 2003