Żywienie

Rodzaje pasz w żywieniu królików: Pasze treściwe || Pasze objętościowe soczyste || Pasze objętościowe suche || Paszedodatkowe || Pasze mineralne i witaminowe || Potrzeby pokarmowe królików: Ogólne zasady żywienia królików || Potrzeby pokarmowe królików dorosłych || Potrzeby pokarmowe królików młodych || Przygotowanie karmy || Zadawanie karmy

Zadawanie karmy
Pasze treściwe, miękkie oraz okopowe korzeniowe zadaje się królikom w karmidle. Wszelkie pozostałości łatwo psujących się pasz z poprzedniego odpasu trzeba usunąć, a karmidło staranie oczyścić. Zielonkę oraz siano (a także słomę i pędy drzew) zadaje się za drabinkę tak urządzoną, aby zwierzęta nie mogły dostać się do środka i zanieczyszczać paszę odchodami .
W okresie zimowym nie dojedzone przez króliki pasze wilgotne, takie jak ziemniaki, okopowe korzeniowe i kiszonki, trzeba zabierać z klatki, zanim ulegną przemarznięciu. Pozostawianie ich w klatce może narazić głodne zwierzęta na poważne schorzenia układu pokarmowego. W tym okresie zaleca się częstsze karmienie mniejszymi porcjami, tak aby były one natychmiast zjadane w całości. Podczas bardzo dużego obniżenia się temperatury otoczenia lepiej jest całkowicie zaprzestać karmienia królików paszami zamarzającymi, a ograniczyć się tylko do zadawania siana, suchych pasz treściwych oraz młodych, świeżo ścinanych pędów drzew .
Dla utrzymania dobrego stanu zdrowia królików bardzo ważne jest racjonalne ich żywienie i unikanie nagłych zmian karmy w poszczególnych porach roku, a także z dnia na dzień. Króliki są szczególnie wrażliwe na nagłe zmiany karmy przy przechodzeniu z żywienia zimowego - z przewagą pasz suchych, na żywienie letnie z przewagą pasz soczystych (zielonki). Jeśli zmiana ta odbywa się zbyt nagle, wywołuje schorzenia przewodu pokarmowego zwierząt, objawiające się biegunką i wzdęciami, co hamuje wzrost zwierząt, sprzyja wystąpieniu chorób zaraźliwych (kokcydiozie) i często powoduje padnięcia. Podobne zaburzenia w procesie trawienia można obserwować u zwierząt przy nagłym przejściu z żywienia letniego na zimowy z tym że wtedy objawami są: zaparcie, osłabienie i brak apetytu. Objawy występują tym ostrzej, im bardziej jednostronne było żywienie zwierząt .
W celu uniknięcia ujemnych dla zdrowia i produkcyjności zwierząt skutków nagłej zmiany karmy wszelkie przejścia w doborze pasz muszą być dokonywane bardzo ostrożnie i stopniowo. Tak np. całkowite przestawienie z żywienia zimowego na letnie (zielonkami) powinno odbywać się w czasie nie krótszym niż 10 dni. W okresie przejściowym królik otrzymują początkowo bardzo niewielki dodatek pasz nowo wprowadzonych (obok normalnej dawki pasz stosowanych dotychczas), zwiększany stopniowo z dnia na dzień, przy jednoczesnym stopniowym zmniejszaniu dawki pasz, które mają być wyłączone. Podobnie postępuje się i w innych okresach zmiany karmy. Także każdy rodzaj nowej karmy musi być wprowadzony stopniowo, od bardzo małych dawek do coraz to większych - w miarę przystosowywania się zwierząt do jej trawienia .
Dla uzyskania dobrych wyników chowu królików ważne jest unikanie jednostronności żywienia, czyli stosowania pasz dłuższy okres czasu jednego tylko rodzaju (jeśli nie jest to pasza produkowana specjalnie dla królików). Tak żywione króliki rozwijają się słabiej nie tylko z powodu braku niektórych składników odżywczych w danej paszy, lecz nawet także wskutek niepełnego wykorzystania tych składników, które zawiera skarmiana pasza. Należy pamiętać, że duże urozmaicenie pasz w dziennej dawce pokarmowej królików wpływa bardzo korzystnie na wyniki ich żywienia .
W żywieniu letnim, opartym na zielonkach, pożądany jest niewielki dodatek pasz suchych objętościowych, jak siano lub słoma zbóż jarych, które wchłaniając nadmiar wody, jaka dostaje się do organizmu zwierzęcia wraz z paszami soczystymi, zapobiegają wzdęciom i biegunkom. Dodatek pasz suchych jest niezbędny, szczególnie przy skarmianiu mokrej zielonki .
Pora karmienia
W żywieniu królików, podobnie jak innych zwierząt gospodarskich, należy przestrzegać określonych reguł w zakresie pory karmienia .
Częstotliwość karmienia nie powinna być zbyt duża, gdyż wówczas królik nie wyjadają dobrze karmy, powodując jej niszczenie. Także zbyt długie przerwy pomiędzy jednym a drugim odpasem są niewskazane, gdyż zwierzęta są nadmiernie wygłodzone, wskutek czego zbyt łapczywie przyjmują karmę i źle ją trawią. W praktyce stosuje się najczęściej trzykrotne w ciągu dnia karmienie samic kotnych i karmiących oraz rosnącej młodzieży, a dwukrotne - wszystkich pozostałych królików. Trzykrotne karmienie królików powinno się odbywać rano, w południe i wieczorem, natomiast dwukrotne - rano i wieczorem .
Ze względu na to, że króliki normalnie wykazują większą ruchliwość w porze nocnej niż w ciągu dnia, ich wieczorne karmienie powinno być bardziej obfite lub takimi paszami, które wymagają dłuższego wyjadania. W okresie zimowym na noc najczęściej zadaje się królikom siano lub susz z pędów i liści, w ciągu dnia - pasze treściwe i soczyste, natomiast w okresie letnim - na noc zielonkę, a wciągu dnia pozostałe pasze. Przy dwukrotnym karmieniu w ciągu dnia i stosowaniu ziemniaków lub odpadków kuchennych można zadawać je na przemian z paszami treściwymi co drugi dzień .
Króliki powinny być karmione codziennie o tej samej porze; sprzyja to lepszemu wyjadaniu pasz i wpływa korzystnie na przebieg trawienia. Bezpośrednio po nakarmieniu króliki powinny mieć zapewniony spokój .
Pojenie królików
Często istnieje wśród hodowców mylne przekonanie, że króliki nie potrzebują wody do picia. Otóż tak nie jest. Króliki wymagają 0,15 -0,25 litra wody do picia na sztukę dziennie. Szczególnie obfitego pojenia wymagają samic wysokokotne i karmiące oraz rosnąca młodzież. Zapotrzebowanie królika na wodę jest większe przy żywieniu paszami suchymi w okresie letnim niż przy żywieniu paszami soczystymi i w okresie zimy .
W okresie letnim króliki w zasadzie powinny mieć stale świeżą wodę do picia, a szczególnie w czasie upałów. Nie należy podawać im wody jedynie bezpośrednio po zadaniu zielonki z roślin motylkowych, jak koniczyna i lucerna, gdyż mogłoby to wywołać wzdęcie. Przy obfitym żywieniu królików zielonkami, zawierającymi dużo wody, pojenie zwierząt nie jest tak bardzo potrzebne. Obowiązkowo natomiast króliki powinny otrzymywać wodę do picia przed zadaniem im pasz treściwych i ziemniaków oraz w południe kiedy panuje duży upał .
W okresie zimowym samicom wysokokotnym i karmiącym należy podawać co najmniej 2 razy dziennie letnią wodę, pozostałym zaś królikom w stadzie raz dziennie, przed zadaniem siana. W okresie bardzo niskiej temperatury praktykuje się podawanie zwierzętom śniegu zamiast wody .
W praktyce najczęściej podaje się królikom wodę w w karmidle przed rozpoczęciem karmienia. Sposób ten nie jest najlepszy. W klatkach powinny być specjalne poidełka, wykonane z ocynkowanej blachy, przymocowane do ściany frontowej klatki tak, aby można było łatwo je napełnić wodą, zdejmować i czyścić, a przy tym aby zwierzęta nie mogły ich wywrócić zanieczyścić znajdującej się w nich wody moczem i kałem. Poidło także powinno mieć wymiary: długość 15 centymetrów, wysokość (głębokość) 6 centymetrów i szerokość 10 centymetrów z tym że brzegi na 1 cm szerokości należy dobrze wygładzić i zagiąć ku środkowi, prostopadle do ścian; w tym wypadku wielkość otworu, przez który zwierzęta piją wodę, będzie miał 13 X 8 centymetrów (dla dorosłych zwierząt ras dużych wymiary poidła mogą być nieco większe). Naturalnie jeszcze bardziej praktyczne są poidła automatyczne .
Woda do pojenia królików powinna być taka jak dla ludzi, a więc bez szkodliwych zanieczyszczeń, o temperaturze pokojowej. Co pewien czas poidła powinny być dokładnie wymyte i wyparzone gorącą wodą, a następnie przed ponownym umieszczeniem w klatkach wysuszone w słońcu .
Autor: Marek Żyliński Rok powstania strony: 2003